به نقل از «عصر ایران»

10 نکته درباره گزارش تحقیقی نیویورک تایمز درباره علیرضا اکبری

تاریخ انتشار: ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۶۸۳۰۴۶

 عصرایران ؛ رضا غبیشاوی - روزنامه نیویورک تایمز به تازگی گزارش تحقیقی مهمی را منتشر کرد. این گزارش تحقیقی با مشارکت 3 نفر از روزنامه نگاران درباره ماجرای علیرضا اکبری است. کسی که حدود 20 سال قبل معاون وزیر دفاع ایران بود و در سال های گذشته سمت های مهم نظامی امنیتی برعهده داشت.

دستگاه قضایی ایرانی سال گذشته از بازداشت و محاکمه او به اتهام جاسوسی خبر داد و در نهایت وی به همین جرم، محکوم و اعدام شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

حالا نیویورک تایمز در این گزارش گفته است از طریق مصاحبه با منابع و مقامات امنیتی بریتانیا، آمریکا، اروپا، اسرائیل و ایران دریافته علیرضا اکبری واقعا جاسوس بریتانیا بود؛ او کسی بود که تاسیسات فردو را لو داد و روسیه به ایران در کشف وی کمک کرد.

این گزارش تحقیقی، یکی از گزارش های بسیار مهم، تاثیرگذار، حساس و ماندگار در سطح جهان به شمار می آید.
 نیویورک تایمز در وب سایت خود ترجمه فارسی این گزارش را هم منتشر کرد. 

درباره این گزارش می توان به نکات زیر اشاره کرد:

1- بسیاری می گویند عصر تولید خبر اختصاصی در روزنامه ها گذشته است. این در حالی است که حرفه ای ترین و مهمترین روزنامه های جهان از جمله نیویورک تایمز، همچنان در کار تولید خبر هستند.

روزنامه امریکایی نیویورک تایمز در این گزارش تحقیقی، چند خبر اختصاصی را عرضه کرده است. روزنامه های حرفه ای و مهم جهان که در امریکا و غرب اروپا منتشر می شود همچنان در کنار سایر قالب های محتوایی، بر تولید خبر اختصاصی هم تمرکز دارند.  بخش عمده اهمیت و نقش آفرینی این روزنامه ها، به دلیل تولید خبرهای اختصاصی باارزش است. یکی از راه های سنجش روزنامه ها و رسانه های خبری، مقایسه خبرهای تولیدی اختصاصی با ارزش آنهاست.

خبر اختصاصی با ارزش، به رسانه جان تازه ای می بخشد؛ به رسانه اعتبار و مرجعیت می دهد و زمینه تاثیرگذاری و نقش آفرینی رسانه را فراهم می کند.
 سه ماه قبل یک روزنامه انگلیسی با انتشار خبر اختصاصی و افشای یک ارتباط مشکوک، باعث شد رئیس بی بی سی از سمت خود کناره گیری کند.

 روزنامه انگلیسی ایندیپندنت در خبراختصاصی افشا کرد رئیس بی بی سی (ریچارد شارپ) قبل از انتصاب، به بوریس جانسون نخست وزیر وقت بریتانیا برای دریافت وام کمک کرده بود. این اتفاق قبل از آن صورت گرفته بود که نخست وزیر او را برای ریاست بی بی سی پیشنهاد و از انتصاب او حمایت کند. این خبر در نهایت منجر به استعفای رئیس بی بی سی شد.

2- تهیه گزارش تحقیقی از جمله فعالیت های سخت روزنامه نگاری است چون تهیه آن زمان بر (چند ماه تا چند سال) و هزینه بر است و به نیروهای با تجربه و قوی نیاز دارد. علاوه بر این، تولید گزارش تحقیقی نیازمند پیدا کردن منابع مورد نیاز، مصاحبه، بررسی و فعالیت های متعددی است. اصولا گزارش نویسی نسبت به خبرنویسی سخت تر و تهیه گزارش تحقیقی نسبت به گزارش، دشوارتر است. 

روزنامه نگاران شرکت کننده در تهیه گزارش تحقیقی نیز نسبت به دیگر روزنامه نگاران، باید از تجربه و مهارت بیشتری برخوردار باشند. به همین دلیل تهیه و انتشار گزارش تحقیقی هم برای روزنامه نگاران نویسنده و هم برای رسانه منتشر کننده، قابل افتخار است. بدون وجود روزنامه نگاران ماهر و با تجربه و رسانه حرفه ای، تهیه گزارش تحقیقی امکان پذیر نیست. امریکا و روزنامه نیویورک تایمز در این زمینه مدعی هستند.

چون تهیه خیلی از گزارش های تحقیقی نیازمند روزنامه نگاران متعدد و مستقر در کشورهای مختلف است انجمن " کنسرسیوم بین‌المللی روزنامه ‌نگاری تحقیقی" وجود دارد و فعال است. از طریق این انجمن روزنامه نگاران آزاد یا عضو رسانه ها در کشورهای مختلف در پروژه ها به یکدیگر کمک می کنند.

 در برخی گزارش های تحقیقی سنگین و بزرگ، چند رسانه، در تهیه و انتشار آن باهم ائتلاف و همکاری می کنند تا هم تامین مالی تهیه گزارش ممکن شود هم روزنامه نگاران مورد نیاز تامین و هم با انتشار گزارش تحقیقی توسط چند رسانه، خط مقاومت در برابر فشارها و تبعات منفی، تقویت شود.

3- تهیه گزارش تحقیقی نیازمند رسانه حرفه ای و قدرتمندی است تا هم شرایط تهیه و هم شرایط انتشار گزارش فراهم شود. چون تهیه گزارش تحقیقی هم نیازمند حمایت مالی و هم نیازمند نگاه حرفه ای است که ارزش محتوایی چنین گزارشی را بداند.
رسانه باید ارزش گزارش تحقیقی را بداند تا تهیه آن را مطالبه و برایش هزینه کند.
چنین رسانه ای باید ضلع سومی هم داشته باشد و آن قدرت بالای حفاظت از گزارش و حمایت از روزنامه نگاران تهیه کننده آن است. گزارش های تحقیقی می توانند خبرهای خانمان برانداز، خطرناک و حساسی داشته باشند. اگر رسانه قوی نباشد با شکایت ها و فشارهای داخلی و خارجی مجبور به عقب نشینی از گزارش های خود می شود و روزنامه نگارانش در معرض فشار و خطر قرار میگیرند.

4-گزارش تحقیقی تنها در رسانه ای ممکن است که برای خود ماموریت اطلاع رسانی حرفه ای، بی طرفانه، مستقل و بدون سوگیری تعریف کرده باشد و خود را نسبت به این معیارها فارغ از نتیجه گزارش تحقیقی، پایبند بداند. تهیه و انتشار گزارش تحقیقی در رسانه ای که وظیفه خود را تبلیغات سیاسی و طرفداری از این مقام یا آن مقام می داند غیرممکن است. تهیه گزارش تحقیقی با هدف کشف حقیقت، پایان دادن به ابهام و دانستن واقعیت های جدید است. چنین چیزی در رسانه ای ممکن است که خود را رسانه بی طرف و مستقل بداند و نه ابزار تبلیغاتی.

در رسانه تبلیغاتی، همه چیز از قبل مشخص و قابل حدس است. اگر هم به تهیه گزارش تحقیقی بپردازند برای کشف اطلاعات جدید در راستای اهداف تبلیغاتی است و نه اطلاع رسانی شفاف به مخاطبان. یعنی اگر گزارش تحقیقی، اهداف و پیش فرض های رسانه تبلیغاتی را تایید کند منتشر می شود.
به عنوان مثال در رسانه واقعی درباره ابهامات مالی نخست وزیر تحقیق می شود و نتیجه آن هر چه باشد منتشر می شود اما در رسانه تبلیغاتی مخالف یا موافق نخست وزیر،  انتشار گزارش تحقیقی بستگی به نتیجه آن دارد.
به همین دلیل در چین و کره شمالی  خبری از گزارش تحقیقی نیست زیرا اصولا چیزی به نام رسانه برای اطلاع رسانی وجود ندارد بلکه آنچه وجود دارد از جمله روزنامه ها و شبکه های تلویزیونی، ابزارهای تبلیغات سیاسی هستند.

5- باورپذیری محتوای گزارش تحقیقی و نتایج آن به طور مستقیم به اعتبار روزنامه نگاران تهیه کننده آن و اعتبار رسانه منتشر کننده بستگی دارد. از آنجایی که در خیلی از گزارش های تحقیقی، از منابع مخفی استفاده می شود اعتبار رسانه و روزنامه نگاران اهمیت دو چندانی دارد. 
منابع مخفی به منابعی گفته می شود که نمی خواهند هویت شان مشخص باشد و به در رسانه های ایرانی به منبع مطلع یا منبع آگاه معروف اند. در نتیجه مخاطب چاره ای ندارد مگر اینکه به اعتبار رسانه و روزنامه نگاران گزارش و پیشینه آنها مراجعه کند.

یکی از مهمترین عوامل در تعیین اعتبار رسانه، وابستگی و میزان استقلال آن است. در حالت عادی، اعتبار رسانه بخش خصوصی و آزاد نسبت به رسانه وابسته به بخش عمومی / دولتی / حکومتی بیشتر است.  نیویورک تایمز روزنامه بخش خصوصی است. 
رسانه زیرمجموعه دولت یا رسانه  دریافت کننده بودجه از دولت نیز باید به فعالیت حرفه ای، بی طرفانه و مستقل از دخالت و پیروی از نهاد بالادستی یا نهاد تامین مالی  متعهد باشد.  دولت ها و مقامات در امورسردبیرِی، تحریریه و محتوایی دخالت نمی کنند (مثال: خبرگزاری فرانسه).

 پس برای تهیه و انتشار گزارش تحقیقی با کیفیت به رسانه ای نیاز داریم که از اعتبار بالایی نزد مخاطبان برخوردار باشد. اگر رسانه ای با استقلال حرفه ای ضعیف و وابستگی بالا دست به انتشار گزارش تحقیقی بزند حتی اگر نتایج آن صحیح و واقعیت باشد اکثر مخاطبان نتایج آن را قبول نمی کنند و باورپذیری نزد مخاطبان ندارد مگر اینکه این نتایج با سوگیری رسانه در تضاد باشد.

.6- گزارش تحقیقی در خدمت شفاف کردن ابهامات، توضیح جزئیات کشف حقیقت و واقعیت هاست. در جایی که نهادهای دولتی به هر دلیل خواهان توضیح و بیان جزئیات نیستند در جایی که ابهامات در ذهن مخاطب شکل می گیرد در جایی که با تضاد روایت ها یا روایت های مختلفی از سوی طرف های مختلف ماجرا روبه رو هستیم. در جایی که افکار عمومی به نهادهای مسوول و دولتی اعتماد زیادی ندارد در جایی که منافع و حقوق عمومی در میان است و مسوولان تمایلی به شفاف سازی ندارند گزارش تحقیقی به کار می آید.

7- گزارش تحقیقی در فضایی قابلیت انتشار دارد که شفافیت اطلاعات و اطلاع رسانی شفاف به عنوان یک ارزش مهم و از جمله حقوق عمومی به شمار می آید و توسط قانون مورد محافظت قرار می گیرد. در صورت پیگیری قضایی و شکایت از رسانه به دلیل انتشار گزارش تحقیقی، دستگاه قضایی مستقل با تاکید بر این ارزش، از این حق عمومی دفاع می کند.

8-  گزارش نیویورک تایمز درباره علیرضا اکبری ثابت می کند گفته های طرف ایرانی درباره وضعیت اکبری صحیح و گفته های طرف انگلیسی درباره او نادرست بوده است. همچنین یافته های این گزارش، ضربه ای به اعتبار و وجهه سیستم اطلاعاتی امنیتی بریتانیا از یک سو و اعطای امتیاز به سیستم های اطلاعاتی امنیتی روسیه و ایران است. بریتانیا مهمترین شریک سیاسی امنیتی آمریکاست. این در حالی است که هم اکنون دولت امریکا در اوج جنگ غیرمستقیم نظامی با روسیه و رویارویی اطلاعاتی - امنیتی با مسکو است.  اما این گزارش منتشر می شود. زیرا برای نیویورک تایمز ارزش حرفه ای و اعتبار کاری اش بالاتر از وجهه بریتانیا یا روابط خوب امریکا - بریتانیاست.

9- گزارش تحقیقی یکی از ابزارهای کارآمد در مقابله با فساد اداری - مالی است. در کشورمان نیز اگر علاقمند به مقابله با این فساد هستیم دست روزنامه نگاران را برای تهیه و انتشار چنین گزارش هایی باز کنیم و از این روزنامه نگاران و رسانه ها و  نتایج گزارش های آنها حمایت کنیم تا فاسدان رسوا شوند و هزینه فساد افزایش یابد.

10 - در کشوری چون ایران که با ابهامات و تضاد روایت ها در برابر حوادث مهم روبه رو هستیم گزارش های تحقیقی امکان مناسبی برای کشف و بیان واقعیت ها برای مردم و مسوولان است.

منبع: عصر ایران

کلیدواژه: نیویورک تایمز گزارش علیرضا اکبری

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۶۸۳۰۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چرا پخش سریال حشاشین پس از انتشار ممنوع شد؟/ ممیزی سریال‌های خارجی پسینی است

سخنگوی مجمع رصتا درباره سریال «حشاشین» و لزوم حذف آن از پلتفرم‌ها گفت: سریال‌های خارجی در مقایسه با سریال‌های ایرانی به دلیل اقبال بسیار کمتر مخاطب، مشمول ممیزی پسینی هستند، یعنی اول نمایش داده می‌شوند و بعداً اگر ساترا ملاحظه‌ای داشته باشد به سکوهای نمایش خانگی اعلام می‌کند.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، سریال «حشاشین» یکی از مباحثی است که این روزها توجه منتقدان خارجی و مخاطبان ایرانی به خود جلب کرده که به زندگی و اعمال حسن صباح، رهبر اسماعیلیه در ایران، می‌پردازد؛ این سریال نشان می‌دهد که چگونه صباح با ایجاد فرقه‌ای به نام «حشاشین»، جایگاه خود را در میان حاکمان آن زمان به دست آورد و با ترورها و فعالیت‌های زیرزمینی، تلاش کرد تا از تحت تسلط عرب‌ها و ترک‌ها بیرون بیاید اما باید به این نکته توجه داشت که این سریال روایتی متفاوت و البته غیرواقعی از زندگی حسن صباح است و نشان می‌دهد که چگونه او با رهبری مذهبی و سیاسی، جنگی پنهانی علیه قدرت‌های آن زمان منطقه را آغاز کرد.

این سریال توسط عبدالرحیم کمال نوشته و توسط پیتر میمی کارگردانی شده است؛ فیلمبرداری آن دو سال به طول انجامید و قرار بود در ماه رمضان سال گذشته پخش شود و به دلیل فیلمبرداری صحنه‌هایی از سریال در مالتا و قزاقستان، نمایش آن تا امسال به تعویق افتاد.

چند روز قبل این سریال در پلتفرم‌های داخلی نظیر فیلیمو و فیلم نت منتشر شد در حالی که مهدی سیفی، مدیرکل نظارت و تطبیق ساترا اظهار کرد: سریال حشاشین محصول کشور مصر است و روایت آن از تاریخ اسلام متضمن تحریف‌های فراوانی است که به نظر می‌رسد با رویکرد سیاسی مغرضانه تولید شده است. بر همین اساس طبق نظر شورای صدور مجوز ساترا انتشار سریال حشاشین (The Assassins)، در رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر ایران مورد تأیید نیست.

سامان مراد حسینی، سخنگوی مجمع رصتا نیز در گفت‌وگویی با ایرنا در این باره اظهار کرد: تنظیم‌گری ساترا، یک تنظیم‌گری هوشمندانه است و با توجه به اینکه رفتار مخاطبان سکوهای نمایش خانگی در ایران به این صورت است که معمولاً از سریال‌های ایرانی استقبال می‌کنند، سریال‌های ایرانی مشمول ممیزی پیشینی هستند. آئین نامه محتوایی ساترا به تمام سکوهای شبکه نمایش خانگی ابلاغ شده است و رسانه‌های نمایش خانگی خودشان موظف هستند آئین نامه محتوایی ساترا را اعمال کنند و نظارت پسینی به معنای عدم نظارت نیست.

وی افزود: طبق خود اظهاری سکوهای شبکه نمایش خانگی در حال حاضر در میان سریال‌های خارجی، پرمخاطب‌ترین سریال‌های خارجی در سکوهای ایرانی برخی سریال‌های ترکی، کره‌ای و هندی هستند.

سخنگوی مجمع رصتا با اشاره به تصمیم ساترا بیان کرد: ساترا هوشمندانه تلاش می‌کند اعلام رسمی ممنوعیت سریال در زمان مناسب صورت پذیرد تا تأثیر معکوس نداشته باشد و اعلام ممنوعیت یک سریال باعث افزایش استقبال مخاطب نسبت به آن سریال و مشاهده سریال از سکوهای خارجی نشود. یکی از مأموریت‌های ساترا در حوزه تنظیم‌گری اجتماعی این است که وقتی یک سریالی قرار است ممنوع شود قبل از ممنوعیت داده‌های لازم در اختیار نخبگان و رسانه‌های جمعی قرار گیرد تا زمانی که سریال ممنوع می‌شود شاهد همراهی نخبگان و رسانه‌های جمعی باشیم‌.

مراد حسینی ادامه داد: در نهایت باید توجه داشت که اعلام ممنوعیت یک سریال تصمیمی مهم است که در شورای صدور مجوز ساترا با حضور نمایندگان دادستانی کل کشور، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان صدا و سیما، نماینده مجمع رصتا و اعضای حقیقی شورا اخذ می‌شود و این نوع تصمیمات معمولاً با اجماع اعضای شورا شکل می‌گیرد و پس از آنکه سریالی ممنوع اعلام می‌شود دادستانی از انتشار آن در سکوهای داخلی جلوگیری می‌کند.

امید علی مسعودی عضو شورای سواد فضای مجازی ساترا نیز درباره این سریال و لزوم حذفش از پلتفرم‌ها به ایرنا اظهار کرده است: پخش سریال حشاشین محصول شبکه تلویزیونی مصر از ماه مبارک رمضان از این شبکه و پلتفرم‌های نمایش خانگی در ایران و کشورهای عرب زبان آغاز شد و همچنان این سریال در حال کسب مخاطب بیشتر از طریق سکوهای نمایش خانگی است. سریال حشاشین با بودجه‌ای ۱۲ میلیون دلاری ساخته شده و یکی از پرخرج‌ترین سریال‌های تاریخ کشورهای عرب زبان به شمار می‌رود.

این استاد تمام دانشگاه سوره در ادامه یادآور شد: برجسته کردن فرقه‌ها از پروژه‌های مهم صهیونیسم جهانی به شمار می‌رود و تصور می‌شود که تولید و پخش چنین سریال پر هزینه‌ای نیز با همین سیاست‌ها همسو باشد. این سریال با پخش در ایام ماه مبارک رمضان که ماه همدلی مسلمانان است، سعی کرد تا اختلافات مذهبی مسلمانان را به تبلور بکشد. یکی از اهداف سریال حشاشین این بود که ترور و سرآغاز ترور را به ایرانی‌ها ربط دهد. شاهد این نظریه آن است که در این سریال شهرهای ری، قم و اصفهان را منشأ تروریست معرفی می‌کند.

مسعودی در ادامه تصریح کرد: تولید و انتشار این سریال که از نظر تاریخی محلی از اعراب ندارد و اشکالات ریز و درشتی به فیلمنامه آن وارد است در پلتفرم‌های نمایش خانگی ایرانی همراه با انتشار در پلتفرم‌های عرب زبان، این ضرورت را بیشتر از گذشته مطرح کرد که لازم است انتشار تمام سریال‌های خارجی نیز همچون سریال‌های داخلی ناچار به اخذ مجوز از سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی (ساترا) شود.

نایب رئیس انجمن سواد رسانه‌ای ایران در پایان خاطر نشان کرد: قطعاً پیشگیری بهتر از درمان است و چنانچه سریال‌های خارجی قبل از پخش ممیزی شوند، این امر آسیب کمتری برای خانواده‌های ایرانی خواهد داشت.

کد خبر 748692